Śledź nas na:



Ideowa dyskusja nad kształtem wolnej Polski w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego

Wypowiedź na temat: Ideowa dyskusja nad kształtem wolnej Polski w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego.

W „Przedwiośniu” punktem wyjścia do wielkiej ideowej dyskusji nad kształtem wolnej Polski stała się analiza jej realiów w okresie pierwszych lat niepodległości. Żeromski ukazał rozliczne sfery życia, kontrasty społeczne. Pokazał Polskę jako kraj o bardzo silnych napięciach wewnętrznych.

Nawłoć: dwa środowiska ziemiaństwo i chłopstwo. Beztroskie życie ziemiaństwa upływa na niekończących się biesiadach, towarzyskich zabawach i pustych konwersacjach. Trudno, aby w takim środowisku rozwinęła się szersza myśl, która będzie miała znaczenie dla naprawy kraju. W tej samej Nawłoci żyje w niesłychanej biedzie wieś, komornicy – nędza pozbawiła ich nawet ludzkich uczuć.

Bezrobocie, drożyzna podcięły egzystencję miejskiego proletariatu. W robotniczych dzielnicach żyją ludzie wynędzniali skazani na jedynie biologiczną egzystencję, w żydowskich gettach trwa gra pozorów, pozornie pracuje się i handluje. Cała Polska egzystuje w podobny sposób. Jej złudny ład opiera się na przemocy, tępieniu przeciwników politycznych, wszechobecnej policji, której metody działania przypominają zaborców.

  1. Seweryn Baryka stworzył baśniową, fantastyczną opowieść o nowej Polsce, którą z dnia na dzień odmieni genialny wynalazek. Szklane domy, rewolucja technologiczna, miały także zmienić postawy ludzi, odrodzić ich moralnie, uczynić nasz kraj państwem równości i sprawiedliwości. Czar prysł, gdy Cezary przekroczył granicę i zobaczył jak wygląda rzeczywistość.

  2. Gajowiec nosiciel idei być może nawet pragmatycznej, a z pewnością państwowotwórczej. Często odwołuje się do myślicieli XIX społeczników, przede wszystkim z kręgu oddziaływania socjalizmu. Jest zwolennikiem reformy rolnej i walutowej, upowszechnienia oświaty, wzmocnienia armii i policji, ładu społecznego. Wszystko to ma być urzeczywistnione powoli, stopniowo. Autor uważa, ze doprowadzone do granicy cierpliwości społeczeństwo nie będzie tak długo czekać, aż gwałtowny wybuch niezadowolenia może zniweczyć podobne reformy.

  3. Komuniści i raczej antypatyczna, odpychająca postać doktrynerskiego Lulka. Jednak to właśnie po stronie lewicy znajduje się najwięcej argumentów w toczącym się sporze o Polskę. Powinny być konfrontowane z obrazem rewolucji z I części.



Zobacz także